Berendrechtsluis, Haven van Antwerpen

Voor de bouw van de tot op heden grootste sluis ter wereld, zou er 650 000 m³ beton gebruikt worden. Voor de gemeenschappelijke toegang van beide sluizen werden de zuidelijke kaaimuren van Zandvlietsluis afgebroken. Met dit puin werd zowat 70 000 m³ puingranulaat geproduceerd, gekalibreerd voor gebruik in beton en wegeniswerken. De werken werden voltooid in 1988.
Met het gebroken materiaal afkomstig van de sloop werd onderzoek uitgevoerd op de mogelijkheden voor gebruik van de fractie 4/28 in nieuw beton.
Meer bepaald werd beoogd het recyclagegranulaat te gebruiken in het stortbeton in de keermuren en de aanzet van het toegangskanaal. De Berendrechtsluis is eigendom van het Ministerie van Openbare Werken van de Vlaamse overheid, en wordt beheerd door de dienst Infrastructuur van de Antwerpse Haven.

Toepassing

Stortklaar beton (gehouwen en structuren)

Evaluatie

Gezien de blootstelling van het beton aan een zeer agressieve omgeving (zeewater, dooizouten aan de bovenkant, afwisselend nat & droog in de sluis zelf, mechanische impact van schepen) en de lange tijd die verlopen is tussen realisatie (eind de jaren 1980) en 2011 is het Berendrechtsluis-project in theorie het perfecte project om de duurzaamheid van beton met 100% vervanging van het grof granulaat in praktijk op te volgen, temeer daar normaliter ook kan worden vergeleken worden met het gedrag en de prestaties van beton met ‘gewone’ granulaten, dat gedurende meer dan 20 jaar dezelfde blootstelling onderging.
Er is 1 groot nadeel verbonden aan een project uit de jaren ’80: de documentatie, voor zover deze werd opgemaakt, is niet meer beschikbaar. Enkel een aantal Buildwise-publicaties beschrijven de stappen die indertijd gezet zijn in het voorbereidende proces:

  • Begeleiding en optimaliseren van het sloopproces (met dynamiet)
  • Monitoring van trillingen en de invloed op nabije constructies (gevoeligheid installaties) tgv sloopwerken
  • Kwaliteit van het moederbeton
  • Eigenschappen van de gerecycleerde granulaten (fijne bestanddelen, waterabsorptie, …)
  • Optimalisatie van de betonsamenstelling (verschillende korrelverdelingen, fijne granulaten, … werden uitgeprobeerd)
  • Eigenschappen van de betonsamenstelling: sterkte, krimp

Er is echter geen enkel aanknopingspunt meer aangaande de eigenlijke uitvoering van het recyclagebeton in de sluis zelf. De getuigen van toen (verschillende contacten bij het aannemersconsortium met o.a. de projectleiders van sloop en bouw, de leidende ambtenaar) zijn op pensioen, en voor zover men zich iets herinnert, blijken de uitspraken niet eenduidig en onvoldoende richtinggevend. Ook bij de eigenaar (Departement MOW van de Vlaamse Overheid) en de uitbater (Dienst Infrastructuurwerken van de Antwerpse Haven) kon geen verdere informatie worden verkregen. Dit betekent onder meer dat men niet kan zeggen waar (in welk stuk van de constructie) beton met gerecycleerde granulaten is gebruikt en waar niet.
Ook tijdens het plaatsbezoek dd. 29/09/2011 kon niet worden achterhaald waar het recyclagemateriaal werd toegepast. Het was opvallend dat in de middenzone tussen de sluisdeuren, de betonvloer al veel schade ondergaan had, wellicht ten gevolge van vorstschade met invloed van dooizouten. De buitenste vakken hebben minder averij opgelopen.
Gezien de sluis permanent in gebruik is en er te weinig duidelijke aanwijzingen beschikbaar waren om gericht op zoek te gaan naar ‘recyclagebeton’ om te beproeven, was het boren van kernen niet wenselijk. Zuiver visueel kon echter niet vastgesteld worden of en waar er in de bereikbare oppervlaktes beton met recyclagegranulaat werd toegepast. Hierdoor kunnen dus in wezen geen uitspraken worden gedaan over de prestaties van recyclagebeton in deze case.

Zie ook

Meer info: Jeroen.Vrijders@bbri.be